بررسی تجهیزات یک موتورخانه (Power House)

وسایل تولید حرارت – دیگ (Boiler)

از معمول ترین مولد های گرمائی ،دیگ های حرارت مرکزی می باشند . در دیگ ها انرژی حرارتی از سوخت (که توسط مشعل تولید حرارت می نماید ( گرفته شده و به آن داده می شود . بسته به نوع مصرف، آب می تواند در دیگ ها به آب گرم (87 درجه سیلسیوس)، آب داغ (200 درجه سیلسیوس با افزایش فشار آب) و یا بخار تبدیل شود لذا دیگ ها به سه نوع دیگ آبگرم ، آب داغ و دیگ بخار تقسیم می شوند .در دیگهای آب گرم انرژی حرارتی تولید شده توسط مشعل، آب گرم یا داغ را تولید می نماید و سعی می شود که از تولید بخار جلوگیری به عمل آید زیرا در این دیگ ها کنترل و سوپاپی جهت بخار ایجاد شده وجود ندارد و در صورت تولید بخار به دیگ آسیب می رسد. دیگ ها آب گرم از نظر جنس و ساخت به دو نوع : چدنی و فولادی تقسیم می شوند دیگهای موجود با ظرفیت 150000k col  با سوخت گاز شهری مشغول به کار می روند و در معمولاً دمای مورد نظر روی  80 درجه ست می شود .

چیلر CHILLER

چیلر یک سیستم تبرید است که می تواند تراکمی یا جذبی باشد و برای تولید آب سرد به منظور اهداف تهویه مطبوع مورد استفاده قرار می گیرد. در ماشینهای مبرد تراکمی ،مقداری کار در Comperssor به داده می شود ،کمپرسور بخار مبرد را متراکم نموده و فشار و دمای آن افزایش می شود. مبرد در condenser حرارت دریافت کرده را به محیط پس داده و تقطیر می شود . مبرد مایع بعد از عبور از شیر انبساطExpantion Valve  وارد Evaporator  شده ودراثر ازدیاد حجم ،حرارت محیط اطراف را کسب می کند و در نتیجه هوای اطراف اواپراتور خنک می شود . اگر از یک مبدل پوسته لوله در اواپراتور استفاده شود می توان آب خنک برای سرمایش ساختمان استفاده نمود.

برج خنک کن (Cooling tower)

گرمایی که در سیکل کار چیلر در کندانسور دفع شده به آب داده می شود آبی که به اینصورت گرم شده به برج خنک کن منتقل می گردد تا گرمای خود را درآنجا به محیط اطراف بدهد. نحوه عمل در برج بدین صورت است که آب از بالا به پایین پاشیده می شود و در حین عبور از قسمت های داخلی برج ،با وزش هوا ، قسمتی از گرمای آب به محیط داده می شود و مقداری از حرارت باقیمانده نیز ضمن تبخیر ذرات آب (که با گرفتن گرما همراه است ) خنثی می شود ، پس از این مراحل آب در تشتک زیربرج جمع شده و جهت برقراری مجدد سیستم وارد چیلر می شود . وزش هوا در داخل برج معمولاً به وسیله هوا ده یا بادرسان صورت می گیرد . بادرسان ها از نوع پروانه ای و یا سانتریفوژ هستند.

مشعل (Burner)

تولید گرما در دیگ ها به وسیله مشعل صورت می پذیرد . مشعل ها معمولاً با سوخت های مایع (oil Burner) یا گاز کار می کنند. در مناطقی که دسترسی به گاز آسان باشد از مشعل های گازی (Gas Burner) استفاده می شود. در مشعل های گازی عمل احتراق به وسیله گاز صورت می پذیرد . به علت خطرات بیشتری که گاز نسبت به گازوئیل دارد کنترل آن از حساسیت زیادی برخودار است . معمولاً دارای یک ترموکوپل برای کنترل شعله می باشد و در صورتیکه شعله از میان برود فرمان قطع جریان گاز را می دهد .

خطوط و وسایل انتقال انرژی

انتقال گرما و سرما توسط دو عامل آب یا بخار (لوله کشی ) یا هوا ( کانال کشی) صورت می گیرد . وسیله ایجاد فشار در لوله کشی پمپ و در کانال کشی ،بادرسان (فن) می باشد . آب به وسیله دیگ گرم و یا به واسطه چیلر سرد شده و توسط خطوط لوله کشی به قسمت های مورد نیاز منتقل می شود . ایجاد فشار به وسیله Pump صورت می گیرد معمولاً در ظرفیت های کم (تا حدود 100GPM ) از پمپ خطی که در فضای ازاد روی مسیر خط لوله نصب می شود استفاده شده ودر ظرفیت های بزرگتر پمپ زمینی (Base Mounted pump) به کار می رود .

پمپ زمینی روی فونداسیون نصب شده و قبل از اتصال به سیستم لوله کشی معمولاً لرزه گیر به کار برده می شود تا لرزش پمپ که باعث ایجاد خستگی و شکستن لوله ها می شود به شبکه لوله کشی منتقل نگردد. در مواقعی که احتیاج به فشار زیاد باشد از پمپ های چند مرحله ای (Multi stage pump) استفاده می شود . عموماً پمپ های موتور خانه طبق برنامه زمانبدی شده به نوبت در مدار قرار گرفته می شدند . این گونه پمپها در مکش دارای گیج فشار (مانومتر ) ـشیرفلکه ـ صافی (Strainer) ولرزه گیر می باشند ودر رانش نیز دارای لرزه گیر شیر یکطرفه ـشیر فلکه و مانومتر می باشد Cheak valae یا شیر یکطرفه برای جلوگیری از به قوچ یا پدیده می باشد ـ مانومتر فشار را مشخص می کند ـ شیر کشویی برای قطع یا وصل آب و شیر فلکه سوزنی برای تنظیم و دبی آب استفاده می شود ـ صافی یا استریز برای جلوگیری از ناخالصی آب به داخل پمپ نصب می شود.

وسائل تبادل و توزیع گرما و سرما

آب ،بخار و یا هوا . بعد از عبور از شبکه های انتقال به وسائل توزیع گرما و سرما رسیده تهویه مطبوع محیط را فراهم می آوردند وسائل توزیع سرما و گرما در اینجا فن کویل و هوا ساز می باشد. از فن کویل برای گرمایش در زمستان و هم برای سرمایش در تابستان مورد استفاده می شود. آب سرد و گرمی که در دستگاههای مولد انرژی (دیگ ـ چلیر ) تولید می شود توسط پمپ و شبکه لوله کشی به فن کویل رسیده و پس از عبور از کویل های پره دار به وسیله وزش اجباری هوا روی کویل ها ، سرما و گرما را به محیط می دهد .

فن کویل را معمولاً زیر پنجره قرار داده و پشت آن دریچه هوای تازه نصب می نمایندـ عیب سیستم فن کویل نسبت به تهویه مطبوع (دستگاه هواساز ) این است که در فن کویل نمی توان روی رطوبت هوا کنترل داشت . این دستگاه در ساختمانهایی مورد استفاده قرار گیرد که درجه حرارت هر یک از اتاق ها را مستقلاً بخواهند کنترل نمایند. کنترل درجه حرارت در سیستم فن کویل به دو صورت انجام می گیرد ،یکی نصب شیربرقی روی لوله رفت و برگشت که به علت هزینه زیاد معمولاً اجرا نمی گردد و دیگری نصب ترموستات اتاقی در داخل است که به بادرسان فن کویل دستور قطع ووصل می دهد ولی آب سرد وگرم کماکان در داخل آن جریان دارد .

سختی گیررا که کاملاً تعویض نموده اند و دیگر رزین قادر به جذب کلسیم نمی باشد جهت احیاء و استفاده مجدد آن روی رزین های اشباع شده آب نمک با غلظت مناسب وارد می نمایند تعویض یونی صورت می گیرد و یونهای سدیم نمک جایشان راب ا یونهای کلسیم ومنیزیم رزین اشباع شده عوض می نمایند بدین صورت رزین دوباره احیاء می گردد.

هوا ساز ( Air Handler unit)

دستگاه هواساز عمل تهویه مطبوع زمستانی و تابستانی را انجام می دهد . هوای تازه با هوائی که توسط کانال های برگشتی جمع آوری شده ودر محفظه اختلاط (Mixing box) مخلوط شده و پس از عبور از کویل حرارتی و یا برودتی و رطوبت زن (humidifier) به وسیله بادرسان به کانال رفت داده شده و از آنجا هوای مطبوع (Conditioned air) که دارای شرایط مورد نیاز می باشد به اتاق های مختلف توزیع می شود سرعت هوا روی کویل سرد معمولاً 500fpm اختیار می شود .

هوا سازهای مربوط به موتورخانه عمل رطوبت زنی توسط روش (Steamjet) صورت می گیرد که این روش بخار مستقیماً وارد محیط می شود ، در صورتی که عمل رطوبت زنی توسط لوله آب و افشانک های متعدد صورت پذیرد روش بهتری است . زیرا از روش بخار معمولاً در صنایع استفاده می شود .

منبع انبساط بسته

آب در اثر افزایش دما ـ انبساط حجمی پیدا می کند و این انبساط موجب ترکیدگی در لوله ها و بویلرها می شود که به این منظور از منبع انبساط استفاده می کنند منابع انبساط در انواع باز و بسته موجود هستند که معمولاً در موتورخانه شوفاژ از منبع انبساط باز استفاده میشود. همچنین در صورت کاهش آب موجود در سیستم آب از طریق منبع انبساط وارد سیستم خواهد شد. در هنگام سرمایش نیز یک دستگاه منبع انبساط بسته سرمایی مورد استفاده قرار می گیرد که کمبود آب سیستم را جبران می کند .